شکستگی بینی

Nasal fractures

تشخیص و درمان شکستگی بینی

بینی به دلیل موقعیت قرارگیری در وسط صورت و برجسته بودن بسیار در معرض ضربات میباشد . شکستگی بینی شایعترین شکستگی استخوانهای صورت است .شیوع شکستگی بینی در آقایان دوبرابر خانمها است و این برتری جنسی در کودکان هم دیده میشود .سن شیوع این شکستگی در بالغین دهد دوم و سوم است .عوامل رخداد بیشتر حوادث حین ورزش و ضربات حین نزاع و تصادفات میباشد .

استخوان های بینی و قسمت های غضروفی هرکدام میتوانند در طی رخداد شکستگی آسیب ببینند.وجود اجزای غضروفی در ساختمان بینی در جذب ضربات وارده بسیار کمک کننده است . سپتوم یا تیغه وسط بینی نیز در معرض آسیب است .

در آسیب های شدید اجزای استخوانی دیگری در صورت هم ممکن است درگیر شوند از جمله :

استخوان اتمویید
کمپلکس استخوان و مجرای اشکی
استخوان فک فوقانی و گونه ای (زیگوما )
استخوانهای سازنده حدقه چشم

آسیب های ستون فقرات گردن و کره چشم و مغز در ضربات شدید باید مد نظر باشد .در موارد شدید شکستگی ، آسیب صفحه غربالی در سقف بینی و پرده دورال مغز و نشت مایع مغزی نخاعی ممکن است رخ دهد .

تشخیص شکستگی بینی

شرح حال و معاینه فیزیکی دقیق برای تشخیص نقش اساسی دارد.
در گرفتن شرح حال باید به نکات زیر دقت کرد :
زمان رخداد ضربه بینی
مکانیسم رخداد ضربه
وجود یا عدم وجود خونریزی از بینی
تغییر شکل بینی از علل رخداد بدشکلی ظاهر بینی ضربات وارده و شکستگی بینی است که بعدها جهت رفع کامل آن نیاز به عمل جراحی زیبایی بینی یا رینو پلاستی می‌باشد جهت مطالعه بیشتر به مقاله رینوپلاستی مراجعه شود.
وجود انسداد تنفسی جدید
رخداد کاهش سطح هوشیاری
تغییرات یا اختلال بینایی
سابقه شکستگی یا جراحی قبلی بینی یا جراحی سینوس

معاینه فیزیکی

در معاینه بیماری که ضربه بینی داشته است باید به موارد زیر دقت کرد :

انحراف و غیر قرینگی ظاهر بینی از شایعترین علل انحراف تیغه بینی و شکل غیر قرینه بینی سابقه رخداد ضربات بینی و شکستگی در آن است.
جهت مطالعات تکمیلی به مقاله انحراف تیغه بینی مراجعه شود
وجود کبودی زیر چشم ها و روی بینی
تورم بینی و زیر پلکها
تکان خوردن استخوانهای بینی در لمس
وجود درد حین لمس بینی
لمس برامدگی یا فرورفتگی در استخوانهای بینی
چک سپتوم از نظر هماتوم و آبسه و انحراف یا سوراخ
وجود خونریزی داخل بینی، از علل رخداد اپیستاکسی یا خونریزی بینی ضربات وارده به بینی است جهت اطلاعات تکمیلی به مقاله خونریزی بینی یا اپیستاکسی مراجعه شود
فرورفتگی یا گودی چشمها
محدودیت حرکات چشم یا دوبینی
فرورفتن قسمت وسط صورت یا فک فوقانی
عدم قرارگیری دندانها روی همدیگر و محدودیت حرکت فک

رادیو گرافی بینی

انجام رادیوگرافی بعد از ضربه به بینی بسیار رایج است . باید در نظر داشت که در همراهی با شرح حال و معاینه دقیق میتوان از رادیوگرافی کمک گرفت و به تنهایی انجام رادیوگرافی تعیین کننده نخواهد بود. در مواردی که ضربات شدید باعث اسیبهای سایر استخوانهای صورت شده باشد انجام سی تی اسکن جهت بررسی انها نیاز است .

درمان شکستگی بینی

پس از اطمینان از ثابت بودن وضعیت عمومی بیمار باید اقدام به رفع مشکلات اولیه از قبیل خونریزی از بینی کرد . گذاشتن کمپرس سرد روی بینی و پیشانی در کنترل خونریزی و کاهش کبودی دور چشم بسیار مفید است .

در صورت وجود هماتوم سپتوم حتما باید در اسرع وقت در چند ساعت اول تخلیه شود چون در صورت باقی ماندن به آبسه تبدیل میشود که عوارض خطرناکی دارد .در مواردی که استخوانهای بینی تغییر مکان یا جابجایی واضحی نداشته باشد اقدام به جا اندازی الزامی نیست و میتوان تنها با استفاده از اسپلینت از بافت آسیب دیده حمایت کرد تا ترمیم شود .

اگر جابجایی در بینی و سپتوم وجود داشته باشد جااندازی نیاز است و باید در کمتر از 10 تا 14 روز از زمان رخداد ضربه حتما انجام شود وگرنه بافتهای فیبروزی باعث سفت شدن و چسبیدن قطعات شکسته به هم شده و عمل جااندازی بسیار مشکل یا غیر ممکن خواهد شد .بسته به شدت شکستگی از روشهای بسته و یا باز کمک میگیرند .
اکثرا با بیحسی موضعی این کار قابل انجام است ولی در کودکان با بیهوشی انجام میشود .در کودکان فرصت جااندازی بسیار کمتر است چون روند جوش خوردن سریعتر بوده و بعد از روز 5 تا 7 امکان جااندازی کم میشود .تصمیم به جااندازی کودکان باید تا حد امکان با حداکثر احتیاط و حد اقل دستکاری انجام شود تا به صفحات رشد آسیب وارد نشود . در جااندازی به بهبود شکل ظاهری و حفظ مسیر تنفس باید دقت کرد .
پس از جااندازی گچ یا اسپلینت بیرونی گذاشته میشود .تامپون بینی هم بهتر است گذاشته شود خصوصا در موارد شکستگی سپتوم .اسپلینت بینی یا گچ یک هفته بعد برداشته میشود و در طی این مدت بیمار باید از وارد شدن ضربه به بینی پرهیز کند .

نتیجه جا اندازی بینی به شدت ضربه وارد شده و میزان جابجایی بستگی دارد . در جابجایی های شدید و موارد فشردگی شدید استخوانهای در هم امکان برگشت بینی به حالت اولیه کمتر است ، در هر صورت ممکن است بینی هیچگاه کاملا به وضعیت قبل از ضربه بر نگردد . مصرف مسکن ها و آنتی بیو تیک ها میتواند مفید باشد .