بهبود زخم
Wound Healing
مکانیسم بهبود زخم در بدن بسیار پیچیده بوده و عوامل متعددی در روند آن اثر دارند . هرچه شرایط سلامت فرد بهتر باشد ، مسلما روند بهبود زخم سریعتر و بدون عارضه تر خواهد بود .
عوامل موثر در روند بهبود زخم
- سن ( هرچه سن بیشتر باشد روند بهبود زخم کند تر و مشکل تر خواهد بود )
- وضعیت تغذیه ای فرد
- مصرف سیگار و سایر مواد استنشاقی و دود زا
- چاقی و بیماریهای زمینه ای مثل دیابت و کم خونی و مشکلات تیروییدی و نقص ایمنی
- وجود عفونت ، جسم خارجی و مواد نکروتیک و اضافی در زخم
- خشکی و وضعیت نامناسب پوستی و مخاطی
- اکسیژن و خون رسانی و تخلیه وریدی مناسب در محل زخم
- سطح مناسب هورمونها جنسی
- استرس و وضعیت روانی
- مصرف برخی داروها و رادیو تراپی
- وسعت و عمق زخم
- وجود تروما و تحریک مداوم
همان طور که ذکر شد عوامل متعددی در بهبود زخم تاثیر دارند و همیشه باید به نقش مسایل ارثی و ژنتیکی هم توجه داشت . مسلما زخمهای عمیقتر و با وسعت بیشتر ، زمان زیادتری برای بهبود نیاز دارند . هورمونها جنسی زنانه ، بهبود زخم در خانمها را تسهیل میکنند . مصرف سیگار و سایر دودها باعث تاخیر در بهبود زخم میگردد به همین دلیل دوهفته قبل از اعمال جراحی ، بهتر است فرد سیگارش را ترک نماید . اکسیژن رسانی و تخلیه وریدی مناسب بسیار مهم است . بیماریهای سیستمیک مثل دیابت و کم خونی و مشکلات تیروییدی باید کنترل گردد. نقص ایمنی و کاربرد انواع کورتون و سایر داروهای کاهنده قدرت سیستم ایمنی باید رفع گردد .
وجود رطوبت کافی در پوست محل زخم بسیار در روند ترمیم زخم مهم است .عفونت و وجود جسم خارجی یا دبری های فراوان باید در صورت وجود رفع شود . مصرف مواد تغذیه ای مناسب و کافی خصوصا پروتیین ها و ویتامینها و مواد معدنی بسیار در روند ترمیم زخم نقش دارد . هرگونه ترومای و تحریک مکرر محل زخم مانع روند بهبود خواهد شد .استرس و وضعیت نامناسب روانی و روحی به دلیل اثر روی ترمیم زخم باید مورد توجه قرار گیرد .
دکتر روحانگیز صفی خانی
جراح و متخصص گوش و حلق و بینی
دارای بورد تخصصی از دانشگاه تهران
عضو انجمن رینولوژی و جراحان سر و گردن