کیست احتباسی دهان یا موکوسل ، توده‌ای سفید تا آبی رنگ  است که در اکثر مواقع در مخاط داخلی لب تحتانی تشکیل می گردد . این توده‌های اغلب خوش خیم هستند و در تمامی سنین و هم در مردها و هم در زن‌ها قابل تشکیل می‌باشد سایز این توده کیستی بسیار متغیر است و می‌تواند کوچک و یا در مواردی بسیار بزرگ باشد به صورتی که باعث اختلال در شکل ظاهری لب و مشکلاتی برای جویدن و صحبت کردن ایجاد کند .احساس سنگینی و یا بی‌حسی در برخی افراد ممکن است رخ دهد.
گاهی التهاب و عفونت به این کیست‌ها اضافه میشود و مشکلات را تشدید می‌کند.این توده ممکن است درون مخاط دهان در هر ناحیه دیگری به جز لبها هم تشکیل گردد .درون دهان ،مجرای غدد بزاقی اصلی( به مقاله سنگ غدد بزاقی مراجعه شود)و همچنین تعدادی غدد بزاقی فرعی یا مینور داریم که کارشان تخلیه ترشحات بزاق به درون محوطه دهان می‌باشد.

↵ علت تشکیل موکوسل یا کیست احتباسی لب ،ضربات وارده به غدد بزاقی  کوچک و فرعی درون مخاط دهان است که باعث بسته شدن دهانه غده شده و به دنبال آن تجمع مایع غلیظ بزاقی درون غده رخ داده و ایجاد یک توده کیستی شکل که پر از مواد چسبنده و غلیظ است می‌شود

علل ایجاد کننده موکوسل شامل :

• گازگرفتگی لب و مخاط دهان
• پیرسینگ(به مقاله پیرسینگ مراجعه شود)
• بهداشت بد دهان و دندان
• پرکردگی های تیز دندانی
• ضربات وارده به مخاط دهان
• آسیب به غدد بزاقی مخاطی

روشهای تشخیصی و درمانی موکوسل:

این توده‌های کیستیک به راحتی در ضمن معاینه قابل بررسی و تشخیص هستند برای درمان این توده‌ها ،جراحی کوچک سرپایی نیاز است که بیهوشی برای آن استفاده نمی‌شود؛ضمن یک عمل جراحی کوچک و راحت  در اتاق عمل سرپایی این توده موکوسل به صورت کامل خارج شده و بافت‌های سالم اطراف حفظ میشود تا شکل ظاهری لب و سایر مخاط دهان به حالت طبیعی برگردد.

اگر این توده کیسیک درمان نگرددو توسط جراحی برداشته نشود، با گذشت زمان اغلب بزرگتر می شوند و باعث تشکیل بافت فیبروز سفت  درون کیست شده و در نهایت باعث بد شکلی و اختلال عملکرد لب یا ناحیه درگیر در مخاط دهان می شود.
اگر عوامل ایجاد کننده کیست‌ها ، برطرف نشوند، احتمال عود ‌،وجود خواهد داشت، مواردی که عودهای مکرر در یک ناحیه رخ میدهد،حتما باید از نظر مسایل بدخیمی، بررسی انجام شود.

باید بدانیم که تخلیه و  درمان این کیست‌ها ( موکوسل ها)با سرنگ و یا دستکاری‌های خودسرانه و  کارهای غیرعلمی در منزل، امکان پذیر نیست و باعث افزایش احتمال خونریزی، عود  ،عفونت یا تغییر شکل بسیار بد در ظاهر و عملکرد لب یا مخاط دهان خواهد شد.

دکترروح انگیز صفی خانی، متخصص گوش و حلق و بینی و جراح زیبایی بینی در تهران