اوتیت
(عفونت گوش میانی)
Otitis Media
اوتیت میانی حاد
اوتیت حاد میانی یکی از شایعترین مشکلات سیستم بهداشت و درمان اکثر کشورها است .با در نظر گرفتن شیوع بالای این بیماری و میزان هزینه و زمانی که صرف پیشگیری و درمان آن می شود سالانه در اغلب نقاط جهان خسارات اجتماعی و اقتصادی قابل ملاحظه ای در پی دارد.بیماران اغلب کودکان هستند اما بالغین نیز احتمال ابتلا دارند . هزینه های اختصاص یافته به درمان با احتساب تعداد روزهایی که کودکان مبتلا نیاز به مراقبت در منزل توسط والدین دارند بدون شک می تواند نشانگر خسارات عظیمی این بیماری به اقتصاد جامعه باشد. از سوی دیگر اختلالات و عوارض همراه آن از قبیل کاهش شنوایی و اختلالات رشد و نمو و تکلم و یادگیری نیز بسیار زیانبار خواهد بود.
دو نوع کلی از عفونتهای گوش میانی شایعتر است :
عفونت حاد گوش میانی
عفونت گوش میانی با افیوژن
در نوع اول علایم حاد و شدید می باشد که شامل این موارد میشود :
- درد شدید گوش
- تب
- بی قراری
- خروج مایع چرکی یا خونابه ای از گوش
- در برخی موارد تشنج
در معاینه پرده تمپان قرمز رنگ و ادماتو بوده و لندمارکهای نرمال دیده نمی شود. احتمال رخداد پرفوراسیون و اتوره هم وجود دارد به علت وجود مایع پشت پرده برجستگی ان به سمت درون کانال دیده میشود.
در نوع دوم علایم حاد دیده نمی شود اما تجمع مایع پشت پرده دیده میشود . این مایع ممکن است مدتهای طولانی پشت پرده باقی بماند و بیمار بدون مشکل حاد فقط به خاطر افت شنوایی مراجعه نماید . در این نوع پرده التهاب یا قرمزی ندارد . ولی به دلیل وجود مایع کدر بوده و گاهی حباب هوا نیز همراه مایع دیده میشود .کاهش حرکت پرده هم وجود دارد .
در هر دو نوع بررسی‌های ادیولوژیک از جمله تمپانومتری وجود مایع پشت پرده را به شکل تیپ B نشان می دهد . فشار منفی گوش میانی در برخی موارد ثبت میشود . کاهش شنوایی نیز شایع است .
بررسی ادنویید در کودکان باید مد نظر باشد .در بالغین بررسی نازوفارنکس و سینوسها باید انجام گردد و هرگونه اختلال و توده نیازمند بررسی دقیق می باشد به همین دلیل سی تی اسکن بینی و سینوس توصیه میشود .
علل رخداد اوتیت میانی :
اختلال در عملکرد شیپور استاش ( از علل عمده این مشکل بزرگی لوزه سوم است که اکثرا با سایر علایم بزرگی لوزه ها همراه می‌باشد جهت مطالعه به مقاله بزرگی لوزه ها مراجعه شود)
عفونتهای تنفسی فوقانی ویروسی یا باکتریایی
آلرژی و نقص ایمنی
رفلاکس اسید معده
درمان اوتیت میانی :
بحث درمان اوتیت میانی بسیار گسترده است اما به دو نوع تقسیم میشود :
- درمان‌های دارویی
- درمان های جراحی
برخی مراکز که امکان پیگیری بسیار دقیق و نزدیک بیمار برایشان قابل انجام است در کودکان ۶ماهه تا ۲ ساله که اوتیت خفیف یک طرفه دارند . و اطفال بالای ۲ سال که اوتیت خفیف یک یا دو طرفه دارند اقدام به تحت نظر گرفتن و تجویز داروهای علامتی می‌کنند و سعی می‌کنند تا با کمک داروهای ضد درد و ضد تب و پیگیری روند بیماری تا ۴۸ ساعت آن را تحت نظر بگیرند . این مساله برای کاهش عوارض تجویز انتی بیوتیکها و پایین آوردن هزینه های درمانی است . بدیهی است که در موارد شدید قابل انجام نخواهد بود.
درمان جراحی شامل موارد زیر میشود :
- تمپانوسنتز یا میرنگوتومی
- میرنگوتومی و گذاشتن vt
- ادنوییدکتومی در موارد اوتیت مکرر
- تونسیلکتومی در موارد وجود علایم انسدادی و عفونت مکرر
در برخی بیماران علایم اختلال در تعادل و سرگیجه و یا کاهش شنوایی ممکن است رخ دهد .
در بالغین اگر ضمن بررسی نازوفارنکس و یا بینی و سینوس مشکل وجود داشته باشد و اقدام جراحی نیاز باشد باید به انجام آن پرداخت.
عوارض اوتیت میانی
این عوارض به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند :
عوارض اینترا تمپورال ( درون گوشی )
عوارض اینتراکرانیال (داخل مغزی )
ازجمله عوارض داخل گوشی این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :
اختلال در تعادل و کاهش شنوایی
ماستوییدیت و تشکیل آبسه
اختلال در روند تکلم
فلج عصب فاسیال
فیسچول لابیرنت
آبسه راس استخوان پتروس
لابیرنتیت
عوارض داخل مغزی شامل موارد زیر میشود :
مننژیت
آبسه مغزی
آبسه های اپیدورال و ساب دورال
هیدروسفالی
ترومبوز سینوس لترال
واضح است که مراجعه زودرس بیماران و تشخیص و درمان به موقع می تواند در پیشگیری و کاهش عوارض جدی بسیار موثر باشد.
