سنگ لوزه
Tonsillolith
یکی از مشکلات شایعی که افراد به دلیل آن به مراکز درمانی مراجعه میکنند ، سنگ لوزه است . سنگ های لوزه در تمام سنین امکان تشکیل شدن دارد . اجسامی با سایزهای متفاوت و ظاهر سفید تا کرم رنگ که در حفرات بافت لوزه های حلقی تشکیل میشوند و با خارج شدن ، مجددا به صورت تکراری تشکیل میشوند .
در اثر تجمع مخاط دهان و باقیمانده مواد غذایی ، سلولهای مرده درون بافت لنفاوی لوزه ها و باکتریهای موجود در دهان ، حفرات و منافذ درون بافت سوراخ دار لوزه ها مسدود شده و فعالیت میکروبهای منطقه منجر به تکثیر و افزایش سایز توده گیر افتاده در حفرات میشود . این روند به شکل تکرار شونده اتقاق می افتد .
علایم و مشکلات بیماران دارای سنگ لوزه
وجود سنگهای لوزه درون حفرات بافت لوزه ، باعث یکسری مشکلات میگردد که میتوان به این موارد اشاره کرد :
- بوی بد دهان ( به مقاله بوی بد دهان مراجعه شود )
- احساس جسم خارجی در حلق
- درد مزمن ناحیه لوزه ها و حلق
- تهوع و ترشح پشت حلق ( به مقاله ترشح پشت بینی و حلق مراجعه شود )
- گوش درد
- سرفه ( به مقاله سرفه مراجعه شود )
- وجود اجسام سفید رنگ در لوزه ها
- تورم و بزرگی لوزه ها ( به مقاله بزرگی لوزه ها مراجعه شود )
- اختلال بلع ( به مقاله اختلال بلع مراجعه شود )
- احساس مزه بد در دهان
تشخیص و درمان سنگ لوزه
در شرح حال و معاینه ، وجود اجسام سفید رنگ بسیار واضح است . بعضی مواقع در معاینه اجسام سفید خارج شده اند و قابل رویت نیستند اما وجود لوزه های حفره دار و سابقه وجود سنگ برای تشخیص کمک کننده است . جهت درمان از روشهای متفاوتی استفاده میشود که بسته به شرایط کاربردهای متفاوت دارد .
رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است و میزان تشکیل سنگها را کم میکند .شستشوی مکرر با محلولهای نمکی و دهان شویه ها بسیار مفید است . رژیم های غذایی که حاوی مقادیر زیادی چاشنی و مواد چرب است بسیار محرک بوده و میزان تشکیل سنگها را زیاد میکند .
بعضی افراد در منزل و یا در مطب های پزشکی ، اقدام به خارج کردن سنگها با کمک چوب حلق ها و یا وسایل پزشکی میکنند ولی این روش خسته کننده بوده و برای بیمار احساس ناخوشایندی ایجاد میکند و از طرفی ممکن است باعث تهوع و خون ریزی و درد گردد و اصلا روش قطعی درمانی نیست چون مجددا سنگها تشکیل خواهند شد .
در مواردی که عفونت واضح بافت لوزه وجود دارد ، کاربرد آنتی بیوتیک ها به شکل مقطعی و کوتاه مدت مفید است ولی استفاده مداوم و دراز مدت جایگاهی ندارد و از تشکیل سنگ جلوگیری نمیکند .
قطعی ترین روش درمان که به شکل کامل از تشکیل سنگ جلوگیری نماید ، برداشت جراحی بافت لوزه ها است .گاهی حفرات بافت لوزه را توسط روشهای خاصی با کمک جریانهای گرم کننده الکتریکی ، کوچک میکنند تا تشکیل سنگها کمتر شود اما این روش قطعیت جواب دهی کامل ، ممکن است نداشته باشد .
قطع سیگار و الکل و رعایت بهداشت دهان و دندان و درمان رفلاکس اسید معده در صورت وجود داشتن ، در روند درمان اهمیت دارد .
دکتر روحانگیز صفی خانی
جراح و متخصص گوش و حلق و بینی
دارای بورد تخصصی از دانشگاه تهران
عضو انجمن رینولوژی و جراحان سر و گردن