سرگیجه
Vertigo
تشخیص سرگیجه
بیماران زیادی با شکایت سرگیجه به درمانگاه های گوش و حلق و بینی مراجعه میکنند . وجود سرگیجه میتواند در صورت شدید بودن زندگی فرد را کاملا مختل نماید . گرفتن شرح حال دقیق بسیار راه گشا در تشخیص است .
کشف این نکته که آیا مشکل بیمار سرگیجه واقعی است یا احساس منگی و گیجی بسیار مهم است . در سرگیجه واقعی بیمار احساس چرخش دورانی را به شکل گردش خودش یا اشیای اطراف ذکر میکند . احساس پرت شدن و عدم تعادل هم اغلب وجود دارد .
ارزیابی بیماران مبتلا به سرگیجه
سوالات بسیار مهم و اصلی در برخورد با بیمار دارای سرگیجه شامل موارد زیر میشود :
- روند شروع سرگیجه ( حاد یا مزمن )
- حمله ای یا نوبتی بودن
- طول هر دوره سرگیجه
- تعداد دفعات تکرار
- عدم تعادل
- وزوز گوش، وجود وزوز گوش همراه سرگیجه اهمیت تشخیصی دارد (جهت مطالعه به مقاله وزوز گوش مراجعه شود)
- کاهش شنوایی، چک شنوایی در بیمار مبتلا به سرگیجه بسیار اهمین دارد (جهت مطالعه به مقاله کاهش شنوایی مراجعه شود )
- ترشح از گوش، وجود ترشح ازگوش در همراهی سرگیجه شک وجود عفونت را مطرح میکند (جهت مطالعه به مقاله عفونت گوش مراجعه شود .)
- تهوع و استفراغ
- عوامل تشدید کننده سرگیجه
- شدت و میزان ناتوان کنندگی
- وجود سردرد یا اختلال بینایی
- شرح حال سایر بیماریهای سیستمیک و عصبی و روانی
- سابقه مصرف دارو
- سابقه جراحی یا بستری قبلی
- سابقه ضربه به سر یا مسافرت یا تغییر فشار
سن و جنس بیماران و وضعیت سلامت ظاهری در برخورد اولیه باید در نظر باشد در معاینه بیماران باید گوش دقیق بررسی شود . تاثیر حرکات سر بر سرگیجه باید مدنظر باشد . حرکات چشمها و نحوه راه رفتن و اعصاب مغزی بیمار نیاز به بررسی دارد .علایم حیاتی در بیماران بد حال باید چک شود . انجام ارزیابی شنوایی بسیار مفید است .
بررسی های تصویر برداری مهم است که بیشتر از MRI در صورت نیاز استفاده میشود . تستهای آزمایشگاهی و مشاوره با همکاران سایر رشته ها بسیار اهمیت دارد . از تستهای سنجش تعادل و ارزیابی فشار گوش داخلی میتوان در صورت لزوم کمک گرفت .
علل سرگیجه
- سرگیجه وضعیتی خوشخیم
- علل و بیماریهای عروقی
- بیماری منیر
- عفونتهای گوش
- میگرن و بیماری MS
- نوریت های ویروسی
- سکته های مغزی
- خون ریزی های مغزی
- بیماریهای عفونی و متابولیک
- اتواسکلروز
- فیستول پری لنف
- بیماریهای خودایمنی
- داروها
- توده های مغزی و درون گوشی
- ضربات وارده به سر و گوش ها
در مواردی حتی وجود جرم در گوشها باعث احساس سرگیجه برای فرد میشود .
درمان سرگیجه
در موارد سرگیجه شدید همراه تهوع و استفراغ که فرد حال عمومی خوبی ندارد باید در تثبیت علایم حیاتی و کاهش موارد بحرانی تلاش نمود . پس از تشخیص عامل مسبب باید در رفع آن اقدام کرد .
بیماریهای زمینه ساز نیاز به ارجاع به همکاران متخصص مربوطه دارد . در مورد سرگیجه وضعیتی خوشخیم از مانور درمانی میتوان کمک گرفت . از تغییرات فشار و تغییر وضعیت ناگهانی و مسافرت در فاز حاد سرگیجه باید پرهیز کرد چون اثر تشدید کننده دارد . رانندگی طولانی مدت و انجام کارهای سنگین نباید تا مدتی انجام شود .
در بیماری منیر رژیم غذایی باید کم نمک باشد .
دکتر روح‌انگیز صفی خانی
جراح و متخصص گوش و حلق و بینی
دارای بورد تخصصی از دانشگاه تهران
عضو انجمن رینولوژی و جراحان سر و گردن