رينیت آلرژیک

Allergic Rhinitis

شناخت رینیت آلرژیک

رنیت آلرژیک یک اختلال التهابی یا افزایش حساسیت مخاط بینی در واکنش به مواد محرک و حساسیت زا خارجی است که توسط واکنشهای سیستم ایمنی و آنتی بادی ها ایجاد میشود .به طور متوسط 10% تا 20% شیوع دارد .شیوع آلرژی بینی فصلی در بین کودکان و نوجوانان از بزرگسالان بیشتر است .در کودکان در پسرها شایعتر است . (احتمال وجود بزرگی لوزه ها در این کودکان بیشتر است جهت مطالعه بیشتر به مقاله بزرگی لوزه ها مراجعه شود ).

در بزرگسالان شیوع مساوی بین زنان و مردان وجود دارد اگرچه مختصری ممکن است در خانم ها بیشتر باشد .

چون قبل از بروز علایم مواجه طولانی با ماده حساسیت زا نیاز است آلرژی بینی فصلی به ندرت در سن زیر 2 سال دیده میشود .اغلب بیماران علایم را قبل از سن 20 بروز میدهند .شدت علایم تا دوره کودکی و اوایل بزرگسالی همچنان یکنواخت ادامه می یابد و در میانسالی کاهش نشان میدهد و ندرتا در سالخوردگی دیده میشود . وجود سابقه فامیلی مثبت شانس ابتلا را بالا میبرد . سابقه آلرژی پوستی ( آتوپی ) در یکی از والدین زمینه ساز آلرژی تنفسی است . سابقه مثبت آسم شانس رخداد آلرژی تنفسی را 6 برابر میکند . در کشورهای پیشرفته و صنعتی شیوع بیشتری وجود دارد .

آلرژن ها یا مواد حساسیت زا

آلرژنهای فصلی و یا دایمی شامل :

  • درختان
  • گیاهان
  • گرده های علفها و گلها
  • قارچهای معلق در هوا
  • اسانس ها و بوهای خاص محرک
  • کنه ها و مایت ها
  • فضولات حیوانات و حشرات
  • اسپور های قارچها
  • گرد و خاک
  • کرک یا موی حیوانات و پر پرندگان
رینیت آلرژیک

تشخیص رینیت آلرژیک

شرح حال کامل از سابقه تماس با هرکدام از آلرژن ها باید گرفته شود . زمان و مکان رخداد علایم مهم است . انواع فصلی آلرژی اغلب در بهار و اوایل پاییز شدت می یابد .
در معاینه فیزیکی بینی التهاب و تورم مخاطی دیده میشود و اغلب شاخکهای تحتانی متورم هستند . احتقان بینی به همراه ترشح آبکی یا رینوره یافته شایعی است . خارش بینی و عطسه شکایت اکثر بیماران است . به دلیل انسداد و احتقان بینی کاهش بویایی ممکن است رخ دهد . در چشم ها خارش و قرمزی و اشک ریزش وجود دارد و پوست زیر چشمها ممکن است تیره رنگ گردد . پلکها ممکن است متورم باشند . هرچه مدت تماس با آلرژنهای و غلظت آنها بیشتر باشد، شدت علایم بیشتر خواهد بود . در موارد وجود همزمان آلرژی پوستی ممکن است آثار کهیر یا آتوپی هم در بدن دیده شود . در صورت وجود مشکلات تنفسی بررسی بیمار از نظر آسم لازم است . در صورت لزوم میتوان از تستهای خونی یا پوستی و یا تنفسی  برای تکمیل تشخیص کمک گرفت .

(در بیماران مبتلا به رینیت الرژیک احتمال وجود همزمان سینوزیت بسیار زیاد است جهت مطالعه بیشتر به مقاله سینوزیت مراجعه شود )

درمان رینیت آلرژیک

آموزش به بیمار در کاهش تماس و پرهیز از آلرژن بسیار مهم است . تمیز نگه داشتن محل زندگی و کار و وجود تهویه مناسب خیلی مهم است . تمیز کردن منزل با  جاروهای برقی که قدرت مکش بالا جهت حذف مایت ها و پوسته های حساسیت زا و گرد و خاک را دارند بسیار مفید است . استفاده از ست های خواب از جنس پشم شیشه به جای الیاف پنبه و پر پرندگان مفید است . حذف گیاهان و حیوانات خانگی و حشرات موذی محرک اهمیت دارد . بوها و اسانس های محرک باید حذف شوند .

داروهایی که در این مورد به کار میروند شامل موارد زیر میشود :

  • آنتی هیستامینهای خوراکی
  • اسپری های موضعی بینی
  • ضد احتقان ها
  • کورتونهای خوراکی یا تزریقی، با کاربرد درمان‌های ذکر شده و کاهش علایم احتقان و گرفتگی بینی بهبود نسبی در جریان هوا در مسیر ایجاد شده و احتمال بهبود بویایی وجود دارد .برای مطالعه کاملتر به مقاله بویایی مراجعه شود
رینیت آلرژیک

ایمونو تراپی از روشهای دیگر درمان است که در طی آن با کشف آلرژن و تجویز مکرر آن به بیمار سعی در کاهش تدریجی علایم یا اصطلاحا حساسیت زدایی می کنند. اگر تغییرات رخ داده در بینی در اثر آلرژی ساختاری بوده و باعث انسداد های شدید و غیر جواب دهنده به درمان دارویی باشد ممکن است نیاز به مداخله جراحی پیش آید .

دکتر روح‌انگیز صفی خانی

جراح و متخصص گوش و حلق و بینی

دارای بورد تخصصی از دانشگاه تهران

عضو انجمن رینولوژی و جراحان سر و گردن

بازدید از مقالات