جراحی آندوسکوپی سینوس

Endoscopic Sinus Surgery

سینوس چیست ؟

سینوس ها حفرات پوشیده شده با مخاط تنفسی هستند که در حالت نرمال پر از هوا هستند .
در طرفین جمجمه ۴ جفت سینوس قرار دارد که عناوین زیر را دارند :

  • سینوس پیشانی یا فرونتال
  • سینوس فکی یا ماگزیلاری
  • سینوس اتمویید
  • سینوس اسفنویید

سینوس فرونتال در ناحیه پیشانی و بالای ابروها گسترش دارد .سینوس ماگزیلاری در طرفین بینی و بالای ریشه دندانهای فک فوقانی قرار گرفته است. سینوس اتمویید در نواحی داخلی چشم ها و تا حدودی سقف بینی مستقر است. سینوس اسفنویید در عمق بینی و خلف کره چشم و در ناحیه پایین قاعده جمجمه قرار گرفته است.
در حالت نرمال درناژ ترشحات سینوس ها و تهویه آنها نقش اساسی در عملکرد آنها دارد. هرگونه اختلال در این روند باعث تسهیل رخداد عفونت و پدیده های دیگر التهابی در سینوس ها میشود . وجود انحراف تیغه بینی و رینیت الرژیک با ایجاد اختلال در روند تهویه سینوس زمینه ساز مشکلاتی از قبیل سینوزیت هستند ،(جهت مطالعه بیشتر به مقالات انحراف تیغه بینی و رینیت آلرژیک و سینوزیت مراجعه شود )

انسداد سینوس ها

اگر به هر دلیل مسیر تخلیه به علت عفونتهای تنفسی یا پولیپ ها و سایر توده ها مسدود یا تنگ گردد رکود ترشحات نرمال سینوس منجر به تسهیل رخداد عفونت میگردد. تغییر در غلظت ترشحات یا حجم آنها نیز در همراهی با تنگی یا انسداد مشکل آفرین است. مسیرهای تخلیه سینوس ها ارتباطات پیچیده ای با ساختمان بینی و عروق و اعصاب آن منطقه دارد. هرگونه مشکلی که در بینی رخ دهد میتواند بر سینوس ها و مسیر تخلیه آنها نیز موثر باشد. مسیر تخلیه اشک نیز از گوشه داخلی چشم به کف حفره بینی باز میشود. مجاورت سینوس ها با چشمها و مغز میتواند اهمیت خطیر مشکلات این ناحیه را توجیه کند. در مواردی که سینوزیت مزمن شده و به درمانهای معمول طبی جواب نمیدهد اهمیت مداخله جراحی بیشتر میشود .

سی تی اسکن روش بسیار مفیدی در بررسی ساختار آناتومیکی بینی و سینوس های اطراف آن است و پاتولوژی های ناحیه را به خوبی نشان میدهد. امروزه از انجام ام آر ای هم میتوان کمک گرفت .

سی تی اسکن سینوس ها

کاربرد های آندوسکوپی سینوس

از جمله مهمترین مواردی که جراحی اندوسکوپی سینوس کاربرد دارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

  • سینوزیت های مزمن
  • پولیپ های بینی و سینوس
  • تومورهای خوش خیم و بدخیم بینی و سینوس و قاعده جمجمه
  • کنترل خونریزی های بینی
  • خارج کردن اجسام خارجی بینی و سینوس
  • تخلیه سینوزیت قارچی و موکوسل ها
  • کاهش فشار چشم و عصب بینایی
  • ترمیم شکافهای سقف بینی و قاعده جمجمه و نشت های مایع مغزی نخاعی
  • اصلاح انحراف یا سوراخ های تیغه بینی
  • باز کردن مجرای اشکی به بینی

از آندوسکوپی سینوس میتوان به عنوان روش غیر مداخله ای و صرفا تشخیصی هم استفاده کرد که کمک بزرگی در کشف مشکلات بینی و سینوس میباشد و به راحتی بدون ناراحتی و تحت بیحسی موضعی در شرایط مطب ها و درمانگاهای سرپایی قابل انجام است .

سینوس

مراقبت های بعد از آندوسکوپی سینوس

عمل جراحی اندوسکوپی سینوس در اتاق عمل و تحت بیهوشی کامل انجام میشود . و در طی آن هرگونه عامل انسدادی در مسیر تخلیه نرمال سینوس ها برداشته شده و با شستشوی فراوان و حداقل آسیب به مخاطات نرمال سعی در بازگرداندن عملکرد نرمال سینوس میشود .
بسته به علت زمینه ای طول مدت عمل متفاوت است. بعد از عمل جهت کمک به روند بهبود و حمایت از بافت های دستکاری شده مش یا فتیله پنبه ای که آغشته به پماد استریل شده در حفرات طرفین بینی قرار میدهند که بعد از ۳ تا ۵ روز بدون ناراحتی عمده در مطب خارج میشود. در طی عمل هیچ برش یا بخیه ای در مناطق قابل رویت بینی یا صورت انجام نميشود و بعد عمل بیمار تغییری در چهره احساس نخواهد کرد.

در طی مدتی که بیمار مش بینی دارد باید حتما انتی بیوتیک و ضد درد استفاده کند و استراحت نسبی داشته باشد. بهتر است بیمار تا خارج کردن مشها حمام نرود. پس از خارج کردن مش ها شستشوی مکرر با سرم نمکی بسیار مفید است . درمانهای تکمیلی بسته به علت زمینه ای ادامه مییابد.

دکتر روح‌انگیز صفی خانی

جراح و متخصص گوش و حلق و بینی

دارای بورد تخصصی از دانشگاه تهران

عضو انجمن رینولوژی و جراحان سر و گردن

بازدید از مقالات