گوش درد

Otalgia

گوش درد ، از علل شایع مراجعات به مراکز درمانی است . به دلیل ساختمان پیچیده و شبکه اعصاب متعدد که در آناتومی گوش در بخشهای خارجی و میانی دخیل هستند ، رخداد درد میتواند به دلایل بسیار گوناگونی باشد .
اعصاب زیر در شبکه عصب گیری ساختمان گوش نقش دارند :

  • عصب 5 مغزی
  • عصب 7 مغزی
  • عصب 9 مغزی
  • عصب 10 مغزی
  • اعصاب گردنی دوم و سوم

اعصاب ذکر شده، با ایجاد شبکه پیچیده ، مسئولیت درک تحریکات مختلف عصبی را به عهده دارند .

علل ایجاد کننده گوش درد

با توجه به نقش اعصاب متعدد در عصب گیری گوش ، واضح است که تحریکات متعددی میتوانند زمینه ساز درد گوشها گردد .
به طور کلی گوش درد به دو دسته تقسیم میشود :
نوع اولیه که در آن عامل ایجادکننده درد ، اطراف گوش است .

نوع ارجاعی که در آن عامل ایجادکننده درد ، از مناطق اطراف گوش نیست .

از انواع اولیه گوش درد میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

  • التهاب و عفونت پرده گوش
  • عفونت حاد گوش میانی ( در اوتیت میانی درد علامت شایعی است . جهت مطالعه به مقاله اوتیت مراجعه شود )
  • عفونت گوش خارجی ( درد شدید در عفونت گوش خارجی بسیار دیده میشود جهت مطالعه به مقاله عفونت گوش خارجی مراجعه شود )
  • عفونت سلولهای هوایی ماستویید
  • اختلال عملکرد شیپور استاش
  • تجمع سرومن در گوش ( وجود سرومن یا جرم درون گوشها میتواند باعث ایجاد درد ، کاهش شنوایی ، وزوز گوش ، سرگیجه گردد ، جهت مطالعه بیشتر به مقالات
    کاهش شنوایی ، وزوز گوش ، سرگیجه مراجعه شود )
  • عفونت و التهاب لاله گوش
  • وارد شدن ضربه به گوش
  • التهاب و اختلال مفصل فک
  • التهاب غده بناگوشی
  • تورم و التهاب غدد لنفاوی اطراف گوش
گوش درد

علل گوش درد ارجاعی

  • عفونتها و مشکلات دندانها و لثه ها
  • التهاب و عفونتهای حنجره
  • عفونت و التهاب لوزه ها و حلق
  • التهاب در زبان و حفره دهان
  • میگرن
  • سینوزیت
  • التهاب تیرویید
  • مشکلات مهره های گردنی
  • فتق مری و رفلاکس اسید معده
  • عفونتها و التهابات ناحیه گردن
  • توده ها و اجسام خارجی مری و حلق و حنجره
  • جراحی های ناحیه دهان و لوزه ها
  • عفونتها و التهابات پوستی عصبی مثل تب خال
  • التهاب ریشه های عصبی یا نورالژی

تشخیص علت گوش درد

با اخذ شرح حال از بیمار میتوان در کشف علت گوش درد به نکات کلیدی رسید . سن و جنس بیمار ، طول مدت شروع علایم ، شدت و دفعات تکرار ، عوامل تشدید کننده و کاهنده درد ، همراهی درد با علایم دیگر از قبیل ترشح از گوش ،سرگیجه ، خارش گوش ، کاهش شنوایی ، وزوز ، عدم تعادل ، باید مد نظر باشد .
سابقه مسافرت اخیر ، رفتن استخر یا دریا یا سونا ، صعود به ارتفاع ، غواصی، دستکاری گوش با هر وسیله خارجی مثل گوش پاکن ها ، شستشو یا ساکشن گوش ، عمل جراحی قبلی باید سوال شود . ( در موارد وجود جسم خارجی در گوش ، درد بسیار محتمل است . جهت مطالعه به مقاله اجسام خارجی مراجعه شود )
سابقه بیماریهای خاص و رخداد ضربات باید سوال شود . در معاینه گوشها و مناطق اطراف باید ابتدا معاینه شوند .معاینه مناطق دیگر که به عنوان نواحی عامل گوش درد ارجاعی ، معرفی شدند بسیار اهمیت دارد ، از روشهای تشخیصی پاراکلینیک در صورت نیاز میتوان کمک گرفت .

نکته بسیار جالب در مورد گوش درد

در بیماران با سابقه رخداد سکته قلبی ، گاهی ،درد گوش و ناحیه فک و گردن از علایم اولیه ، بوده است که عصب گیری پیچیده گوش و تداخلات آن با نواحی خاصی از قلب و قفسه سینه ، میتواند آن را توجیه کند ،

درمان گوش درد

در بررسی بیماران اغلب علت درد مشخص خواهد شد . در انواع اولیه گوش درد ، رفع مشکلات ناحیه باعث رفع درد خواهد شد . در نوع ارجاعی ممکن است مشاوره با سایر همکاران و بررسی های تکمیلی نیاز باشد . اسیبهای حاصل از تروما و دستکاری ها ، گاهی نیازمند مداخلات جراحی است . کاربرد ضد التهاب ها آنتی بیو تیک ها و مسکن ها در موارد خاص مفید است . بعد از جراحی های ناحیه لوزه ها و حلق و همچنین بعد از کارهای دندان پزشکی ، رخداد درد گوش بسیار شایع است و اغلب با کاربرد مسکن ها به مرور زمان بهبود خواهد یافت .
اجسام خارجی و سرومن ، باید از کانال گوش خارج گردند . یکی از دلایل شایع گوش درد ، دستکاریهای مکرر توسط خود بیمار است که باعث تحریک کانال گوش و درد آن میگردد .
در صورت وجود التهاب و آرتروز مفصل فک ، باید به بیمار توصیه کرد ، از جویدن مواد غذایی سفت ، خودداری کند . اگر مهره های گردنی ، دچار مشکلاتی از قبیل آرتروز ، دنده گردنی ، دیسک مهره ای باشند ، مشاوره با همکاران متخصص جراحی ستون فقرات باید انجام گردد .
استفاده طولانی مدت از وسایل کمک شنوایی ، انواع هد ست و محافظ های گوش ، نیز میتواند از علل گوش درد باشد و باید به بیماران در مورد طول مدت استفاده از آنها هشدار داد .

دکتر روح انگیز صفی خانی

دکتر روح‌انگیز صفی خانی

جراح و متخصص گوش و حلق و بینی

دارای بورد تخصصی از دانشگاه تهران

عضو انجمن رینولوژی و جراحان سر و گردن

بازدید از مقالات