گیرنده های چشایی

پراکندگی گیرنده های مزه های خاص روی زبان ، به شکل زیر است :

• شیرینی در نوک زبان
• تلخی در عقب زبان
• شوری در روی زبان پشت منطقه درک شیرینی
• ترشی در مناطق جانبی زبان در کناره ها

علاوه بر مزه های اصلی درک درجه حرارت و تندی و قوام غذا و احساس فشار و تماس نیز توسط زبان انجام میگردد . درک موارد ذکر شده در حفظ ایمنی فرد از خوردن مواد مضر و سمی بسیار اهمیت دارد. در درک چشایی اعصاب مغزی پنجم ، هفتم ، نهم ، دهم هر کدام به صورتی نقش دارند ، حرکات زبان و عضلات آن توسط عصب دوازدهم کنترل میشود .

علل اختلال در چشایی

در موارد وجود مشکل در حس چشایی حتما باید بویایی نیز چک شود .

به طور کلی از علل اختلالات چشایی میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

• کاهش حس بویایی به هر دلیل (سینوزیت و رینیت الرژیک و انحراف تیغه بینی با کاهش حس بویایی می‌توانند باعث اختلال در روند چشایی هم بشوند . جهت مطالعه بیشتر به مقالات سینوزیت و رینیت الرژیک و انحراف تیغه بینی مراجعه شود )
  
• اختلالات غددی مثل مشکلات تیرویید
• مشکلات متابولیک و سیستمیک مثل دیابت و نارسایی کبد و کلیه
• اختلالات عصبی و روانی از قبیل صرع والزایمر و افسردگی و اسکیزوفرنی
• افزایش سن و روند پیر شدن
• شیمی درمانی و رادیو تراپی
• اثرات مصرف برخی داروها
• عفونتهای ویروسی
• ضربات وارده به سر
• کمبود برخی ویتامینها و مواد معدنی
• مصرف مداوم برخی دهان شویه ها
• فلج اعصاب مغزی
• کاهش میزان ترشح و کیفیت بزاق
• سابقه اعمال جراحی روی دهان یا حنجره و بینی
• وجود مشکلات مخاطی و التهابی در زبان و حفره دهان
• تومورهای حفره دهان و مغز

در ارزیابی بیماران باید تمام مسایل ذکر شده در بالا بررسی شود و بسته به مورد کارهای لازم تشخیصی انجام گیرد . درمان بسته به عامل زمینه ساز دارد .