غده تیرویید

Thyroid Gland

غده تیرویید از مهمترین عوامل کنترل متابولیسم در بدن است و از دوران جنینی در روند رشد و تکامل جسمی و ذهنی ، نقش کلیدی دارد به طوری که اختلالات در روند عملکرد و سطح آنزیم های آن ،در شکل گیری اندام ها از جمله سیستم عصبی و مغز بسیار موثر است .اختلالات تیرویید در زنان شیوع بیشتری دارد و ممکن است در همراهی با بیماریهای خودایمنی ظاهر شود .

اختلالات غده تیرویید

مشکلات تیرویید اکثرا در دسته های زیر قرار میگیرند :

  • اختلال در عملکرد و سطح هورمونها
  • توده ها و تغییرات در سایز ( هرگونه توده در ناحیه قدام گردن ، باید شک به مشکلات تیرویید را برانگیزد . جهت مطالعه بیشتر به مقاله توده گردن مراجعه شود )
  • عفونتها و التهابات
  • ناهنجاریهای مادرزادی
مشکلات تیرویید

شکایات بیماران و نحوه بروز مشکلات تیرویید

عملکرد غده تیرویید با تاثیر بر متابولیسم کل بدن ، میتواند در صورت وجود مشکل ، باعث اختلال در روند نرمال کارکرد اعضای مختلف گردد . کم کاری و پرکاری تیرویید در انواع شدید با ایجاد علایم بسیار خطرناک ممکن است ، عوارض جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد .

ریتم قلب و تعداد ضربان آن ، وضعیت کارکرد سیستم عصبی ، سیستم هورمونی در هردو جنس ، عملکرد روحی و روانی ، سلامت و شادابی پوست و مو ، سیستم گوارش و عضلانی و اسکلتی، همگی به شکلی تحت تاثیر میزان و نحوه عملکرد غده تیرویید قرار دارد . در صورت رخداد التهاب و عفونت ، بیمار با علایم حاد از قبیل درد و تب و گرمی و قرمزی ناحیه جلوی گردن مراجعه میکند .

توده ها ی تیرویید در هر سن و جنسی باید مورد اهمیت قرار گیرند و کاملا بررسی شوند . در نوزادان و کودکان ، چک کردن عملکرد تیرویید بسیار اهمیت دارد و در برنامه غربالگری اکثر مراکز درمانی میباشد . اختلال کارکرد تیرویید در کودکان باعث مشکلات در تکامل میشود .

مشکلات تیرویید

ارزیابی و معاینه بیماران دارای مشکلات تیرویید

شرح حال بیماران اهمیت اساسی دارد . هرگونه اختلال در روند کارکرد سیستم های بدن ، وجود توده یا تغییر در سایز ، علایم التهابی و حاد ، سابقه جراحی و بستری ، داروهای مصرفی ، شیمی درمانی و یا رادیو تراپی ، سابقه بیماری های فامیلی و ارثی باید کامل مد نظر باشد .
در معاینه بیماران، ارزیابی کامل تمام بدن و خصوصا ناحیه گردن و بررسی های کامل آزمایشگاهی و تصویر برداری بسته به مورد باید انجام گردد .در ناحیه گردن ، سایز غده تیرویید ، وجود توده یا سفتی ، گرمی و درد ، چسبندگی به بافتهای اطراف ، وجود غدد لنفاوی متورم در ناحیه ، وجود برش قبلی جراحی ، معاینه کامل حنجره و حلق لازم است . ( در مواردی توده های تیرویید باعث اختلال در حنجره و گرفتگی صدا میشوند . جهت مطالعه بیشتر به مقاله گرفتگی صدا مراجعه شود )
مشکلات هورمونی در تیرویید میتوانند باعث تغییرات شنوایی شوند . (جهت مطالعه بیشتر به مقاله کاهش شنوایی مراجعه شود )

انجام سونو گرافی ، اسکن تیرویید ، نمونه برداری سوزنی ، سی تی اسکن ، هرکدام بسته به مورد ، ممکن است نیاز شوند . با این حال ممکن است خیلی از بیماران دارای مشکلات تیروییدی خفیف و توده های کوچک ، از بیماری خود بیخبر باشند و علامت خاصی نداشته باشند .

نکته بسیار مهم این است که ، برخورد و ارزیابی و درمان بیماران دارای مشکلات تیروییدی ، در روند کار چندین رشته تخصصی و فوق تخصص پزشکی است و اغلب نیاز به مشاوره با همکاران سایر رشته ها دارد .

درمان مشکلات غده تیرویید

پس از ارزیابی و رسیدن به تشخیص درست ، روند درمان مشخص میشود .

انواع بزرگی غده تیرویید یا گواتر، بسته به عملکرد هورمونی ، درمانهای دارویی و یا جراحی ،برایشان انجام میشود . گاهی از روش‌های یدتراپی کمک میگیرند . توده ها ، پس از ارزیابی و مشخص شدن نوع پاتولوژی ، اقدامات لازم انجام میگیرد که بسته به مورد می‌تواند شامل روش‌های جراحی ، شیمی درمانی ، رادیوتراپی باشد . عفونتها و التهابات با کاربرد آنتی بیو تیک ها و ضد التهاب ها، کنترل میگردند . در مورد نوزادان و کود کان ، درمان باید در اسرع وقت انجام شود تا روند تکامل در آنها دچار اختلال نشود .
گاهی توده های بزرگ تیرویید و یا انواع شدید گواتر ، با فشار روی راه هوایی ، باعث اختلال تنفسی خواب و سرفه میشوند . ( جهت مطالعه به مقاله اختلال تنفس خواب مراجعه شود ) .

اختلال در بلع هم ممکن است در ارتباط با توده های ناحیه تیرویید باشد که با رفع مشکل تیرویید ،قابل درمان است ( جهت مطالعه بیشتر به مقاله اختلال بلع مراجعه شود )
درمان مشکلات تیرویید نیاز به همکاری متخصصین چندین رشته دارد و کاری گروهی میباشد . ادامه و پیگیری درمان با انجام آزمایشات و ارزیابی های دوره ای بسیار اهمیت دارد و گاهی درمان تا پایان عمر بیمار ، ادامه خواهد داشت .

گالری
دکتر روح انگیز صفی خانی

دکتر روح‌انگیز صفی خانی

جراح و متخصص گوش و حلق و بینی

دارای بورد تخصصی از دانشگاه تهران

عضو انجمن رینولوژی و جراحان سر و گردن

بازدید از مقالات