عفونت گوش خارجی
Otitis Externa
عفونت گوش خارجی چیست ؟
رخداد عفونت یا التهاب در کانال گوش خارجی یکی از بیماریهای شایع گوش میباشد .شدت این درگیری از یک التهاب خفیف تا گرفتاری استخوان جمجمه بسیار متغیر است .ممکن است شروع علایم به شکل حاد باشد و یا دوره های مزمن و تکرار شونده داشته باشد .
در مراحل اولیه علایم التهابی خفیف رخ میدهد . با افزایش شدت درگیری فاز حاد بیماری با علایم بیشتر ظاهر میشود . اگر درگیری به شکل التهاب مزمن ادامه یابد بیمار برای بیشتر از 4 هفته علایم خواهد داشت و یا 4 حمله یا بیشتر در طی یک سال خواهد داشت .
عفونت حاد گوش خارجی در فصل گرم سال شایعتر است و بیشتر به عفونت گوش شناگران یا عفونت گرمسیری معروف است . اکثرا یک طرفه بوده و به دلیل تماس مکرر با آب و دستکاریهای مکرر رخ میدهد . اکثرا در سنین جوانی رخ میدهد .
عوامل زمینه ساز عفونت گوش خارجی
- تنگی کانال گوش خارجی
- وجود انحنا یا زائده در کانال گوش خارجی
- اگزمای پوست کانال گوش
- سبوره کانال گوش خارجی
- بیماری پسوریازیس پوست کانال
- ترومای حاصل از سمعک یا گوش گیر
- دستکاری ها جهت خروج واکس گوش
- بیماریهای نقص ایمنی و دیابت
- سابقه رادیو تراپی و شیمی درمانی
- سابقه بیماریهای سیستمیک
- مصرف برخی قطره های گوشی مثل نئو مایسین
- حساسیت به مواد شوینده و رنگ مو یا اسپری های مو
علایم و مشکلات بیماران مبتلا به عفونت گوش خارجی
- درد گوش
- خارش کانال گوش خارجی
- ترشح کانال گوش خارجی
- تورم و قرمزی کانال گوش
- کاهش شنوایی، در اثر تجمع ترشحات در کانال امکان رخداد کاهش شنوایی وجود دارد (جهت مطالعه بیشتر به مقاله کاهش شنوایی مراجعه شود )
- بزرگی غدد لنفاوی پشت گوش و گردن، در اثر التهاب و تحریک ناشی از عفونت گوش ممکن است غدد لنفاوی ناحیه اطراف گوش و گردن متورم شوند و به شکل توده گردن ظاهر شوند( جهت مطالعه به مقاله توده گردن مراجعه شود )
- احساس پری و فشار در گوش، وجود ترشح در کانال و رخداد انسداد نسبی می‌تواند حتی باعث سرگیجه شود (جهت مطالعه بیشتر به مقاله سرگیجه مراجعه شود )
- دردناک بودن لاله گوش حین لمس کردن
در معاینه بیماران بسته به مرحله بیماری و شدت آن علایم ذکر شده در توضیحات بالا دیده خواهد شد . تشخیص با کمک شرح حال کامل و معاینه فیزیکی و در صورت لزوم بررسی های تکمیلی از قبیل CT اسکن قابل انجام است . در افراد دارای بیماریهای خاص زمینه ای مثل دیابت و ایدز ، نقص ایمنی ، بیماریهای خودایمنی ، بیماران با سابقه رادیو تراپی و شیمی درمانی ، شدت علایم بیماری بیشتر بوده و نوع خطرناکتر و عارضه دار تر آن احتمال بیشتری دارد که رخ دهد . در فرم شدید بیماری آسیب استخوان های کانال گوش در قاعده جمجمه امکان دارد رخ دهد که تحت عنوان اوتیت خارجی نکروزان شناخته شده و ممکن است به مغز گسترش یابد .
پیشگیری و درمان عفونت گوش خارجی
پیشگیری بسیار اهمیت دارد .جلوگیری از ورود آب به کانال گوش نقش مهمی در پیشگیری دارد . قسمت درون گوشی سمعک ها باید کاملا مناسب تعبیه شود تا به کانال گوش آسیب نزند . خشک کردن گوشها بعد از استخر و حمام با کمک باد ملایم وسایل خشک کننده مو ( سوشوار) مفید است .عدم دستکاری گوشها با استفاده از گوش پاکن یا سایر وسایل محرک باید در نظر باشد .
تمیز کردن پوسته ها و مواد مترشحه که درون کانال گوش جمع شده اند قدم اصلی و اولیه در درمان است . تجویز قطره های گوشی مناسب به تنهایی و یا در همراهی با آنتی بیو تیک های خوراکی اهمیت دارد . درد بیماران با کاربرد مسکن ها و ضد التهاب ها باید کنترل شود .
در موارد شدید بیماری که فرم نکروزان مورد شک باشد ، بررسی های تکمیلی و در موارد لزوم بستری و تجویز داروهای تزریقی ممکن است نیاز باشد . بیماریهای سیستمیک زمینه ساز باید کنترل و درمان شود .
دکتر روح‌انگیز صفی خانی
جراح و متخصص گوش و حلق و بینی
دارای بورد تخصصی از دانشگاه تهران
عضو انجمن رینولوژی و جراحان سر و گردن